Mijają dwa lata od umieszczenia na orbicie polskiego satelity studenckiego PW-Sat2. Głównym celem misji jest test systemu deorbitacji, który pozwoli na szybsze usunięcie satelity z orbity po zakończonej misji i w przyszłości pomoże ograniczyć problem tzw. “śmieci kosmicznych”. Obecnie satelita jest o krok od zakończenia swojej misji i spłonięcia w atmosferze ziemskiej, co powinno nastąpić za około dwa miesiące. PW-Sat2 wciąż realizuje dodatkowe eksperymenty, a zespół operatorów codziennie utrzymuje łączność z satelitą.

Start rakiety SpaceX Falcon 9 z polskim satelitą na pokładzie odbył się 3 grudnia 2018 roku z bazy wojskowej Vandenberg w Kalifornii. Podczas startu na pokładzie wraz z satelitą znajdowało się ponad 60 innych satelitów. Pierwszy sygnał z PW-Sata2 został odebrany zaledwie kilka godzin po starcie przez radioamatora ze Stanów Zjednoczonych. Zespół operatorów nawiązał łączność z satelitą rankiem następnego dnia, już podczas pierwszego przelotu nad stacjami nazimenymi w Warszawie (EiTi PW) oraz Gliwicach (Future Processing).

Start rakiety Falcon 9 z misją SSO-A z bazy Vandenberg w USA
Start misji SSO-A z satelitą PW-Sat2 na pokładzie. Fot. SpaceX

Podczas głównej fazy misji przeprowadzone zostały testy wszystkich komponentów satelity: układów zasilania i komunikacji, komputera pokładowego, kamer, a także czujników Słońca i promieniowania kosmicznego.

Realizacja głównego celu misji rozpoczęła się 29 grudnia 2018 roku kiedy wysłane zostały komendy otwarcia żagla. Sukces operacji został potwierdzony zdjęciami ukazującymi w pełni rozłożony żagiel. Niestety po ok. 3 dniach na żaglu pojawiły się rozerwania, które szybko objęły około 30-35% jego powierzchni, co zmniejszyło skuteczność deorbitacji. Szczęśliwie erozja żagla zatrzymała się i pozostaje on od tamtego czasu w praktycznie niezmienionej kondycji.

Zobacz nagranie z otwarcia żagla na YouTube
Żagiel na początku misji
Żagiel obecnie:

Pomimo początkowych problemów z odpornością żagla na środowisko kosmiczne, od momentu jego otwarcia satelita obniżył swoją orbitę o około 100 km i obecnie znajduje się na wysokości 490 km. W ciągu ostatnich kilku miesięcy szybkość deorbitacji zaczęła gwałtownie rosnąć ze względu na coraz większy opór aerodynamiczny na niższych wysokościach, co można zaobserwować na poniższym wykresie. Zgodnie z aktualnymi symulacjami spalenie satelity w atmosferze nastąpi w lutym 2021 roku.

Wykres przedstawiający postęp deorbitacji satelity. Wysokość spada z poziomu ok 600 km do ok. 500 km od stycznia 2019 do stycznia 2021.
Niebieską linią zaznaczono rzeczywiste pomiary wysokości satelity, linią szarą narysowano symulację wysokości w czasie aż do momentu deorbitacji.

Zespół operatorów wykorzystuje czas przebywania satelity na orbicie do przeprowadzenia dodatkowych aktywności. W ciągu dwóch lat satelita przelatywał nad naszymi stacjami naziemnymi prawie 5000 razy, przesyłając dane telemetryczne, wyniki eksperymentów oraz odbierając telekomendy. PW-Sat2 wykonał prawie 1500 zdjęć, które pozwalają na ocenę stanu żagla wraz z postępami deorbitacji. Okresowo zbierane są dane z eksperymentu czujnika promieniowania kosmicznego RadFET oraz czujnika słonecznego.

Ważnym wydarzeniem dla misji była aktualizacja oprogramowania komputera pokładowego przeprowadzona w marcu 2019 roku. Celem aktualizacji było dodanie trybu rygorystycznego oszczędzania energii, po tym jak otwarcie żagla deorbitacyjnego przysłoniło część paneli słonecznych. Kolejna aktualizacja oprogramowania została przeprowadzona zaledwie miesiąc temu – jej celem był test komponentów nowego oprogramowania, które prawdopodobnie zostanie wykorzystane przez kolejnego satelitę Studenckiego Koła Astronautycznego PW – PW-Sat3.

Nowy satelita

Od ponad 2 lat now zespół Studenckiego Koła Astronautycznego pracuje nad PW-Satem3. Studenci tworzą napęd odrzutowy, który pozwoli na szereg manewrów orbitalnych – Kończymy wstępny projekt naszego satelity – wyjaśnia Marcin Pulik, koordynator projektu PW-Sat3. – W najbliższych miesiącach będziemy pracować m.in. nad złożeniem i przetestowaniem pierwszej funkcjonalnej wersji silnika. Równolegle będą przebiegały prace nad modelem, który ma na celu sprawdzenie, czy satelita wytrzyma warunki kosmiczne.
Start PW-Sata3 planowany jest na 2023 rok.

Dodatkowe informacje i partnerzy

Członkowie Studenckiego Koła Astronautycznego na Wydziale Mechanicznym Energetyki i Lotnictwa pracowali nad satelitą w cleanroomie (miejsce o podwyższonej czystości i kontrolowanych parametrach, o znikomej ilości zanieczyszczeń typu: pył, kurz, opary chemiczne) Centrum Badań Kosmicznych PAN oraz dzięki JM Rektorowi PW w Centrum Zaawansowanych Materiałów i Technologii CEZAMAT. Wcześniej przez wiele miesięcy projektowali i rozwijali swoje rozwiązania w Centrum Zarządzania Innowacjami i Transferem Technologii Politechniki Warszawskiej.

Partnerem strategicznym budowy PW-Sat2 są gliwickie firmy Future Processing oraz FP Instruments. Obydwie firmy udzielają studentom wsparcia merytorycznego, a wiosną 2016 roku ufundowały oraz stworzyły oprogramowanie dla komputera pokładowego, czyli „mózgu” PW-Sat2. Oprogramowanie to jest dostępne open-source na GitHubie PW-Sat2.

Wraz z firmą SoftwareMill stworzyli narzędzie do analizy i prezentacji danych odebranych z satelity, które jest dostępne dla internautów i radioamatorów.

Współpracowali z takimi firmami jak OMAX Polska, EC Test Systems czy Astronika. Studenci podczas swoich prac uzyskali nieocenioną pomoc od PGNiG S.A., Instytutu Lotnictwa, Agencji Rozwoju Przemysłu i SSW Pragmatic Solutions. Swojego wsparcia podczas rozwoju projektu udzieliły firmy takie jak Polska Grupa Zbrojeniowa, ABM Space, Samorząd Studentów Politechniki Warszawskiej, Piasecka&Żylewicz, Weil, Komes, Spacive, Rapid Crafting czy Ltt. Partnerem strategicznym budowy PW-Sat2 są gliwickie firmy Future Processing oraz FP Instruments. Dokumentacja oraz oprogramowanie satelity są otwarte i dostępne na stronach projektu i GitHubie.

Materiały dodatkowe